Được biết đến là một trong những loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, yến, yến sào hay tổ chim yến luôn được tìm mua với mức giá không hề rẻ. Yến cũng thuộc danh sách những “cao lương mỹ vị” dành cho vua chúa thời xưa. Tuy nhiên, bên cạnh đó, loài chim này cũng chứa đựng khá nhiều sự thật thú vị chưa được khám phá. 

1. Chim yến là gì ?

• Có một loài chim mờ sáng, từ biển khơi mù sương, đàn chim ríu rít gọi nhau bay đến những cánh rừng già, ruộng đồng, sông núi. Chúng chao liệng giữa tầng không và chỉ ăn những thức ăn kiếm được trên đường bay là côn trùng, một số loài ăn mật hoa, chim không uống nước hồ ao mà chỉ uống sương trời thanh khiết đó là Chim Yến.
• Chim yến có nhiều loại, và chúng đều có tập tính xây tổ bằng nước bọt của mình. Thường, chúng sẽ trộn nước bọt với các loại vật liệu khác như lông chim, cỏ, rêu; khi khô lại sẽ tạo ra một chiếc tổ vững chắc. Mỗi loài chim yến sẽ sử dụng một thứ vật liệu riêng để kết hợp với nước bọt xây tổ. Tuy nhiên, vẫn có loài chim yến xây tổ hoàn toàn bằng nước bọt, đó là loài chim Yến Hàng (còn gọi là chim Yến nhỏ, chim Hải Yến,..).
• Tổ chim Yến Hàng từ lâu đã được coi là thực phẩm bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe. Yến sào từ xa xưa được xếp vào trong các loại cao lương mỹ vị dâng cho vua chúa. Trong yến sào rất giàu các axit amin và nhiều khoáng chất bổ dưỡng. Như vậy, có thể kết luận rằng yến sào chính là tổ của loài chim Yến Hàng.

Chim yến là gì ?

2. Nguồn gốc của chim yến ?

• Hiếm có loài sinh vật nào như yến sào mà tên gọi của nó được nâng lên thành mỹ từ thuộc hàng trân quý trong nghệ thuật ẩm thực cung đình xưa. Cũng bởi tính quý hiếm và chứa đựng hàm lượng dinh dưỡng cao, những bữa ăn có sự hiện diện của yến sào đã được hàn lâm hóa thành vương hiệu ẩm thực là yến tiệc, bữa tiệc chỉ dành cho các bậc vua chúa thời phong kiến ở Đông phương.
• Ngàn năm qua, yến sào vẫn giữ ngôi vị đặc biệt trong hàng “bát trân”, tức tám món ăn cung đình xa hoa và quý hiếm. Hơn cả một sản vật, yến sào như kết tinh của kỳ công mang tên loài chim hiền lành nhưng mạnh mẽ hòa cùng nắng gió đảo khơi để dâng tặng cho con người loại thực phẩm quý.
• Mang hình chiếc bát xinh xắn đính một cách ngoạn mục vào thành hang đá trên các hòn đảo giữa đại dương và các thanh gỗ trong nhà, mỗi tổ yến được dệt từ nhiều sợi tơ bằng nước bọt chim yến bện vào nhau. Đặc biệt chỉ hấp thu các loài côn trùng nhỏ bay trên không và nước hơi sương tinh khiết, đến lượt mình, chim yến đã hoàn nguyên lại cho tự nhiên bằng những tổ chim hàm chứa giá trị sánh như ngọc báu. Từ tổ yến tự nhiên, các viên ngự trù thời phong kiến xưa và các chuyên gia khai thác yến ngày nay đã góp phần tạo nên những món cao lương mỹ vị xứng tầm phong cách đỉnh cao của người thưởng thức.
• Tổ yến được thu hoạch là tổ yến trắng và tổ yến đen nhưng chỉ có tổ yến trắng , tổ yến đỏ, tổ yến hồng và tổ yến tím là có giá trị nhất.. Các kết quả khảo cứu hiện nay cho thấy, trong thành phần yến sào có 18 loại acid amin, một số có hàm lượng rất cao như Aspartic acid, Serine, Tyrosine, Phenylalanine, Valine, Arginine, Leucine… Các nguyên tố đa, vi lượng trong yến sào được cho là các khoáng chất rất cần thiết cho cơ thể, giúp ổn định thần kinh trí nhớ, kích thích tăng tiêu hóa, làm sạch phổi và các cơ quan hô hấp, cân bằng các quá trình trao đổi chất trong cơ thể, chống lão hóa, tăng tuổi thọ và mang lại sự tươi trẻ dài lâu.
• Nếu xưa kia, yến sào là thứ sản vật dùng để cống vua chúa thì ngày nay đây là món quà tặng đặc biệt dành cho những người sành điệu, biết thụ hưởng cuộc sống. Khi dùng món yến sào, thưởng thức được hương vị đặc trưng và bổ dưỡng của yến, bạn sẽ cảm thấy tự hào vì đã được trải nghiệm một trong những tinh hoa của trời đất, tạo vật. Với yến sào, bạn sẽ nâng tầm một buổi chiêu đãi khách thông thường thành tiệc chiêu đãi xa hoa và kiểu cách.

Nguồn gốc chim yến ? Tổ của chim yến được hình thành như thế nào ?

3. Từ thu hoạch yến sào hoang dã đến nghề nuôi chim yến trong nhà

• Trước đây, người ta chỉ thu hoạch yến sào tại các vách đá cao, ở những đảo yến ngoài khơi xa. Do việc thu hoạch khó khăn và nguy hiểm nên số lượng yến sào rất ít và quý hiếm. Tuy nhiên ngày nay, qua các nghiên cứu và quá trình tìm hiểu tâm lý của loài chim yến mà các nhà khoa học ở Indonesia và Malaysia, Thái Lan, Việt Nam đã tạo nên và phát triển nghề nuôi chim yến trong nhà hay chính xác hơn là nghề dẫn dụ chim yến về định cư, làm tổ và sinh sản.
• Bắt đầu sau năm 1950 ở đảo Java thuộc Indonesia, con người bắt đầu xây dựng các tổ nhân tạo, kết hợp tạo môi trường xung quanh giống môi trường sinh sống tự nhiên của chim yến để thu hút chim yến đến làm tổ. Bên cạnh đó, họ còn cho phát đĩa ghi âm tiếng chim yến để dụ chúng tới. Nhờ vậy nên ngày nay, việc thu hoạch yến sào trở nên dễ dàng hơn, sản lượng được nâng cao hơn nên người tiêu dùng bây giờ có thể dễ dàng sử dụng thực phẩm bổ dưỡng từ yến sào.

Nuôi chim yến trong nhà dần trở nên phổ biến hơn

4. Chim yến trưởng thành ăn gì ?

• Chim yến trưởng thành thường ăn côn trùng với  kích thước nhỏ (khoảng 0,01–0,72g), bay trong không khí như ong bắp cày, kiến cánh, ong nhỏ, ruồi muỗi, phù du, nhện hay các con bọ nhỏ.
• Tỷ lệ các loại côn trùng có trong thức ăn của chim yến như sau:
  • Bộ cánh màng (kiến) chiếm 61,1%
  • Bộ cánh đều (mối) chiếm khoảng 14,7%
  • Bộ hai cánh (ruồi)  chiếm khoảng 7,8%
  • Các loài khác còn lại chỉ chiếm tỷ lệ thấp
• Thức ăn chim yến ưa thích chính là ong kiến (chiếm khoảng 50-70%), tiếp theo là mối, ruồi muỗi hay bọ rầy, bọ rùa, bọ xít nhỏ, chuồn chuồn kim, bướm đêm, cánh tơ và cào cào. Chim thường bắt thức ăn trong khi bay, với độ cao khoảng 30m và theo sự phân bố của côn trùng trên không trung. Có các loài cây đặc trưng được chim yến rất yêu quý, cũng có những nơi mà chúng rất thích đậu. Đó đều là nơi cung cấp nguồn thức ăn dồi dào cho loài chim quý này. Các cây thường thu hút nhiều côn trùng như cây táo nhơn, cây sung, …

Thức ăn của chim yến trưởng thành

5. Thức ăn dành cho chim con là gì ?

• Thức ăn dành cho chim con thường đều do bố mẹ chúng bắt về rồi mớm cho chúng ăn. Chim yến mớm mồi và cho chim con ăn cũng giống như khi cho con bú vậy. Chim bố mẹ có trộn enzym và những kháng thể khác trong nước bọt của chúng vào cục mồi để chim con ăn. Thành phần thức ăn của chim yến con khá đa dạng. Nhìn chung, chim yến con thường ăn thức ăn có vỏ kitin mỏng, tỷ lệ bọ rầy nâu, bọ rầy xanh chiếm 50% trong thành phần thức ăn, ruồi muỗi chiếm khoảng 20% và ong kiến chiếm khoảng 7%. Mỗi một chim yến con sẽ thấy trong cục mồi có khoảng 250 đến 350 con côn trùng nhỏ.
• Trong trường hợp nuôi nhân tạo, chim yến con thường được cho ăn trứng, ấu trùng ong kiến non. Người nuôi chim yến hiện nay còn cho ăn thêm một vài loại sâu hay dế cắt nhỏ. Thời gian đầu, kéo dài khoảng 5 đến 6 tuần, chim yến con được cả hai bố mẹ mớm mồi cho. Trong thời gian này, cục mồi mà chim yến con ăn khoảng 0,6 – 1g. Sau dần,  cục mồi có kích thước lớn hơn là 1,5 – 1,7g. Thời gian mớm mồi gần nhất cách nhau khoảng 30 phút. Khi nuôi chim yến con, thường cho chim con ăn 3 đến 4 lần một ngày. Cụ thể, 3 lần vào ban ngày, 1 lần vào khoảng 8 giờ tối. Chim yến con tiếp nhận thức ăn từ con người cung cấp bình thường và cũng sinh trưởng bình thường đến khi bay được.

Chim yến con thường ăn gì ?

6. Yến đảo và yến nhà khác nhau như thế nào ?

• Có nhiều ý kiến cho rằng yến đảo tự nhiên tốt hơn yến nhà. Mùi vị khác nhau đem lại cảm nhận khác nhau. Nhưng sự thật chim yến sống trong nhà cũng hoàn toàn kiếm ăn ngoài tự nhiên giống như yến đảo, nguồn thức ăn chủ yếu vẫn là các côn trùng trên không trung và thức uống là các giọt nước sương mai tinh khiết. Yến trong nhà ngoài việc di chuyển nơi cư trú của chúng từ ngoài đảo vào, tạo ra 1 môi trường sống hoàn toàn giống ngoài đảo để duy trì quần thể bày đàn, còn lại không hề có 1 tác động gì khác như cho ăn, hay ấp trứng,… 
• Do thời tiết thiên nhiên khắc nghiệt nên những tổ yến đảo thường có bề mặt sần sùi, tổ càng sần sùi có màu sắc càng vàng đậm thì tổ càng già. Yến đảo thường có hình dạng nhỏ, cum tròn, phần chân tổ yến rất cứng – chắc chắn và không bằng phẳng. Vì tổ yến đảo bám trên vách đá, bề mặt của vách đá không bằng phẳng nên bề mặt phần chân tổ yến (phần tiếp giáp của tổ yến với vách đá) cũng không thể bằng phẳng được.

• Tổ yến trong nhà thường có màu trắng ngà, tổ lớn hơn, lông nhiều hơn, bề mặt phẳng hơn.

• Giá yến đảo cao hơn yến nhà rất nhiều vì việc khai thác yến ngoài đảo vô cùng khó khăn, vất vả. Ngược lại, yến nhà việc khai thác khá dễ dàng.

Phân biệt yến đảo và yến nhà

7. Tổ yến là thực phẩm vàng cho sức khỏe

• Theo nghiên cứu của những chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu thì trong yến sào rất giàu các loại axit amin, protein và khoáng chất. Vì thế tổ yến phù hợp sử dụng cho mọi đối tượng.
  • Trẻ em đang trong giai đoạn phát triển: tăng cường khả năng miễn dịch, trí thông minh, hỗ trợ phát triển chiều cao.
  • Phụ nữ mang thai: cung cấp dinh dưỡng cần thiết và giúp thai nhi phát triển toàn diện. Tăng cường sức đề kháng cho mẹ bầu và thai nhi.
  • Phụ nữ làm đẹp: ngăn ngừa lão hóa, duy trì làn da tươi trẻ, săn chắc. Giúp kéo dài nét thanh xuân cho chị em. 
  • Người lớn tuổi: duy trì sự khỏe khoắn, tăng cường trí nhớ. Giảm tình trạng tăng huyết áp và ngăn ngừa một số bệnh.

8. Cách bảo quản tổ yến

• Bảo quản sai cách cũng gây mất chất trong tổ yến, thậm chí gây đau bụng, bất lợi cho tiêu hóa. Yến thô nên cất giữ nơi khô ráo, tránh nơi quá kín có ẩm mốc hoặc có ánh sáng chiếu vào (năng lượng ánh nắng mặt trời có thể phá vỡ cấu trúc và thành phần dinh dưỡng của tổ yến), có thể bảo quản được 2 năm.
• Yến tươi cần để ráo nước, đựng trong hộp có nắp đậy và cất giữ trong ngăn mát tủ lạnh được khoảng một tuần. Để tiện lợi cho việc thưởng thức, mỗi lần chúng ta có thể chế biến lượng yến lớn và chia nhỏ, bỏ tủ lạnh ăn dần trong một tuần.
• Nếu muốn để vài tháng hoặc một năm, tổ yến sau khi nhặt sạch lông cần sấy khô bằng quạt trong khoảng 14 tiếng. Khi sợi yến hoàn toàn khô ráo thì cất vào hộp kín hoặc túi hút chân không, đặt nơi tránh ánh sáng mặt trời. Tổ yến không ăn được nếu bề mặt chuyển màu đen, do vi khuẩn ăn mòn hoặc bị oxy hóa nghiêm trọng. 

Bảo quản tổ yến như thế nào là đúng cách ?

9. Mua yến sào ở đâu chất lượng và uy tín ?

• Yến sào chính là tổ của những con chim yến, loại thực phẩm này rất giàu dinh dưỡng nên được nhiều người lựa chọn sử dụng. Vì thế Yến sào Đảo Việt Aris Nests đã nhanh chóng cho ra đời sản phẩm này để phục vụ cho nhu cầu của người tiêu dùng. Các loại yến của chúng tôi có chất lượng cao cùng giá thành phải chăng. Chúng tôi mong muốn mang sản phẩm này đến gần người tiêu dùng hơn.
• Thêm nữa, những sản phẩm của Aris Nests đều được cam kết chất lượng với độ nguyên chất 100%. Vậy nên mỗi sản phẩm khi đến tay người tiêu dùng đều được đảm bảo hoàn hảo nhất. Để có được những chiếc tổ yến sạch, những người thợ lành nghề của chúng tôi đã cẩn thận, tỉ mỉ loại bỏ những chiếc lông hay tạp chất nhỏ nhất.